Wiosenne dokrzewianie pszenicy ozimej - TAK czy NIE?

Śledząc forum AF kilkakrotnie spotkałem się z wpisami o dokrzewianiu pszenicy. Jako, że w ok. 70 % zabieg ten jest w ogóle bezsensowny i wiele osób ciągle waha się z podjęciem konkretnej decyzji, postanowiłem poświęcić chwilę i wyjaśnić całe sedno tego zabiegu. Nie będę tutaj opisywał szczegółowo metod dokrzewiania (informacji na ten temat jest pełno w internecie i gazetach rolniczych) ale postaram się przedstawić zagadnienia decydujące o sensowności zabiegu.

Jak wiadomo dokrzewianie za pomocą azotu azotanowego, CCC i według innych metod wcale nie jest mitem. To po prostu działa i nie ma co do tego wątpliwości (jeżeli w to nie wierzysz to raczej nie czytaj dalej). Jest wiele sytuacji w których zabieg ten jest naprawdę uzasadniony (późny siew, słaby rozwój jesienią itd. itd.) Podstawowymi kryteriami do tego czy wykonywać zabieg są 3 kluczowe zagadnienia:

  1. Obsada i stopień rozkrzewienia roślin jesienią
  2. Czas w którym „zaczyna się wiosna”
  3. Warunki panujące wiosną


O ile pierwsze zagadnienie jest dla każdego oczywiste o tyle na drugie i trzecie rzadko kto zwraca uwagę, a są one (szczególnie 2) tak samo ważne jak pierwsze i moim zdaniem właśnie termin ruszenia wegetacji w największym stopniu decyduje o tym czy daną plantacje dokrzewiać czy nie.

Teraz trochę cyferek. Przyjmuje się że optymalna obsada pędów kłosonośnych wynosi 700-1000 szt./m2 (różne źródła podają różne informacje, zależy to od odmiany, typu, więc nie traktujcie tego jak wyrocznie). Znając obsadę roślin wystarczy podzielić zakładaną liczbę pędów przez liczbę roślin na metrze i mamy jasny wynik.

Teraz dla zobrazowania całego procesu skupmy się na konkretnym przykładzie:


mamy plantacje o obsadzie 350 roś/m2 i rośliny są na przełomie faz 3-4 liści i początku krzewienia. Na większości roślin można zauważyć jedno rozkrzewienie



700-1000 / 350 = 2-2,8 (dla zaokrąglenia 3) pędy na roślinie – obsada docelowa



Mamy ustaloną docelową liczbę pędów, następnie porównujemy ją z faktycznym stanem.
(nie będę rozpatrywał tutaj sytuacji gdy mamy 3 i więcej rozkrzewień bo wtedy wiadomo że nie ma nad czym się zastanawiać).

Jak wiadomo pszenica krzewi się również na wiosnę (nawet bez szczególnych zabiegów pobudzających krzewienie). No więc jak teraz stwierdzić czy dane rośliną dobiją do tych 3 pędów samodzielnie czy trzeba im pomóc? I tutaj właśnie odpowiedź daje wspomniane wcześniej 2 kryterium. Czyli czas „rozpoczęcia wiosny” lub po prostu ruszenia wegetacji (celowo używam terminu "rozpoczęcia wiosny" a nie "ruszenia wegetacji" bo mam na myśli nie tylko rozpoczęcie wegetacji pod kątem przyrodniczym ale między innymi termin rozpoczęcia prac polowych takich jak nawożenie itp)

Zapyta ktoś, "co ma piernik do wiatraka, jaki czas?” - oto wyjaśnienie. Pszenica może krzewić się max. do ok. 15 kwietnia. Po tym terminie zmienia się stosunek długości dnia i nocy, dzień wydłuża się do ponad 14 godzin i roślina bezpowrotnie przechodzi w fazę strzelania w źdźbło – po tym terminie żadne zabiegi nie dokrzewią roślin. I to właśnie okres od terminu ruszenia wegetacji do daty mniej więcej 15 kwietnia determinuje fakt czy rośliny trzeba pobudzać do krzewienia czy nie

Dla zobrazowania rozbijmy tą naszą wirtualną plantacje na 2 sytuacje.

1. Wiosna startuje normalnie, temperatury stopniowo rosną, wjeżdżamy z azotem w pierwszych dniach marca. W takim wypadku praktycznie żadne zabiegi dokrzewiające nie mają sensu. Azot podany przy ruszeniu wegetacji w zupełności wystarczy (i to nawet nie koniecznie z dużym udziałem N azotanowego). Rośliny mają dużo czasu do wspomnianego wcześniej 15 kwietnia i spokojnie „nadrobią zaległości”.
2. Na przedwiośniu powraca zima (sytuacja z 2013 roku – z N wjechałem dopiero w kwietniu). W takim wypadku zabiegi dokrzewiające jak najbardziej wskazane, czasu jest mało i każde pobudzenie krzewienia jest na wagę złota. Na pierwsze dawki N w takich sytuacjach najlepiej decydować się na saletrę amonową (bądź inny nawóz o podobnym podziale form N) i dodatkowo w zależności od terminu zabieg 0,5-0,7 l/ha CCC naprawdę może pomóc.

W obu sytuacjach o sensie zabiegu będzie decydowało też 3 kryterium czyli warunki panujące wiosną. Nie raz obserwuje się sytuacje gdzie wegetacja ruszyła ale rośliny rosną „niemrawo”. Wody zwykle w tych fazach nie brakuje (chociaż rok 2015 pokazał, że nie ma na to reguły) a całym sprawcą powolnego wzrostu są zazwyczaj wahające się temperatury. W tym wypadku stosowanie CCC może być utrudnione ponieważ do rośliny substancja ta wnika w temperaturze 8 C. Można w tych sytuacjach ratować się 2 sposobami: dodatek adiuwantu (zwykle pozwala na wniknięcie substancji w temperaturach od 5 C) lub zabieg wykonywać w godzinach przed południowych, tak aby substancja wniknęła do rośliny przed spadkiem temperatury. Działanie pobudzające formy azotanowej azotu również może być nieco słabsze (w niższych temperaturach azot azotanowy pobierany jest słabiej)


Myślę, że udało mi się mniej więcej wyjaśnić kiedy faktycznie decydować się na dokrzewianie. Aby ten wpis nie był tylko teorią w kolejnym wpisie postaram się to poprzeć praktycznym przykładem. Niestety będzie on mógł służyć jako wzór raczej na następny sezon (chce wykonać zdjęcia w momencie ruszenia wegetacji i w momencie rozpoczęcia strzelania w źdźbło, określić liczby pędów z uwzględnieniem zastosowanego nawożenia itp.)

Na razie musi wystarczyć teoria ;)

Link do kolejnego wpisu
http://www.agrofoto.pl/forum/blog/50/entry-1773-wiosenne-dokrzewianie-pszenicy-ozimej-tak-czy-nie-do%C5%9Bwiadczenie-polowe/

losktos


4 komentarze


Rekomendowane komentarze

teoretycznie tak, ale zwykle to nie ma sensu. Po zmianie długości dnia do powyżej 14 godzin (ok. 15 kwietnia) zmienia sie działanie poszczególnych hormonów i pszenica mimo różnych zabiegów będzie "gonić" do strzelania w źdźbło. Z kolei przed 15 kwietnia zwykle w pszenicach jarych jest za wcześnie na dokrzewianie.

Najlepiej to trzymać się nieco zwiększonej normy wysiewu i odpowiedniego nawozenia.

Dużo teori dużo mądrych słów. Ale za mało masz jeszczy doświadczenia na takie artkuły. Ja zresztą też. Mit o 15 kwietnia już dawno każdy kto się skupia na rolnictwie obalił. Pszenica strzela w źdźbło "kiedy to jej się podoba". Co to znaczy. Teraz napiszę z własnej praktyki. Pszenica siana późno fazę krzewienia ma przeniesioną na wiosne i automatycznie okres strzelania w  źdzbło przesuwa się do późniejszych terminów. Pszenica siana wcześnie jesienią i wyrośnięta strzela w źdzbło wcześniej bo już jest po fazie krzewienia. Tak to wyglada w praktyce. W tamtym roku jedna pszenica strzelała w źdzbło przed 10 kwietnia a druga pod koniec kwietnia prawie w maju. W tym roku mamy 23 kwietnia a pszenica jeszcze nie strzela w źdzbło. Dużo rzeczy mądrych napisałes w tym artykule ale ten 15 kwiecien to bym bardziej napisał że jest to termin orientacyjny i nigdy się nie sprawdzi bo kazdy ma inne warunki pogodowe i inne stadia rozwojowe pszenicy.

Napisałem wyraźnie że chodzi o termin mniej więcej ok. 15 kwietnia. Data 15 kwietnia nie jest żadnym mitem (niektóre artykuły podają nawet 10 kwiecień ale częściej spotykałem się z 15). Konkretnie nie chodzi o date ale o długość dnia która warunkuje przejście z fazy wegetatywnej do generatywnej. Jako że zboża nie są fotoperiodycznie obojętne to strzelanie w źdźbło będzie od tego terminu  uzależnione (podkreślam nie tylko ale jednak).

 

Roślina odczytuje kalendarz na podstawie długości dnia. To że pszenica wysiana wcześnie strzela w źdźbło wcześniej jest prawdą, ale zależy to w dużej mierze właśnie od fotoperiodyzmu (długości dnia jesienia i wiosną są zbliżone a ich wartość są takie same 21 marca i 23 września). Najlepiej jest to zobrazować na przykładzie rzepaku: przy wczesnym siewie i dobrych temperaturach potrafi strzelać w pęd jesienią a nawet zakwitnąć (sam miałem kiedyś taki przypadek). Dzieje sie tak dlatego że roślina po długość dnia odczytuje porę roku i "zamiast o jesieni mysli już o wiośnie". W zbożach nie jest to zbyt często spotykane ze względu na późniejszy termin siewu w porównaniu do rzepaku, ale też jest możliwe. Oczywiście tutaj dochodzi jeszcze sprawa temperatury (jarowizacja itd) ale sprawa fotoperiodyzmu właśnie tak wygląda.

Co do pszenicy późno sianej, mówisz że 23 kwietnia i nie strzela - w najblizszych dniach zacznie, sam zobaczysz. Jasne ze nie bedzie tak że przychodzi 15 kwiecien i 16 mamy już strzelanie w źdźbło. Ale w roślinie zmieniają się już procesy chormonalne i ta faza poprostu nadejdzie. Sam na dzień dzisiejszy mam pszenice które mają już prawie BBCH 31 a inne dopiero zaczynają strzelać w źdźbło (dodam że żadna nie zaczęła krzewienia jesienią)

 

Tak to wygląda i w teorii i w praktyce z tym że w praktyce nie widać pewnych rzeczy z teorii.

 

Nie jestem żadnym doktorem ani profesorem żeby się ze mną zgadzać. Wyrażam tylko własną opinie

Bądź aktywny! Zaloguj się lub utwórz konto

Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony

Utwórz konto

Zarejestruj nowe konto, to proste!

Zarejestruj nowe konto

Zaloguj się

Posiadasz własne konto? Użyj go!

Zaloguj się
×
×
  • Utwórz nowe...
Agrofoto.pl Google Play App

Zainstaluj aplikację
Agrofoto
na telefonie

Zainstaluj