Nienależnie pobrane płatności - bezpodstawne decyzje zwrotowe

[green]

Ok. roku 2012 Agencja Restrukturyzacji zaczęła, w związku z pojawiającymi się przypadkami przerwania przez beneficjentów realizacji programu rolno-środowiskowego i zobowiązania ONW  (oba w ramach PROW 2007-2013),  na szerszą skalę wydawać decyzje ustalające kwoty nienależnie pobranych płatności unijnych i stwierdzające tym samym obowiązek zwrotu płatności uznanych za nienależne.  Jednym z pierwszych argumentów podnoszonych przez rolników wnoszących skargi, była wówczas wątpliwość dopuszczalności decyzji nakazującej zwrot płatności za dany rok bez wcześniejszego uchylenia przez ARiMR - np. w wyniku wznowienia postępowania - decyzji która w swoim czasie płatność taką przyznała. 

Zarzut ten był oddalany przez Sądy Administracyjne, ponieważ w przypadku niedokończenia zobowiązania konkretne przepisy rozporządzeń dot. działania ONW i programu RŚ przewidywały obowiązek zwracania płatności pobranych za wcześniejszy okres przerwanego zobowiązania.   Płatności pobrane w przeszłości, choć przyznane na mocy nadal ważnej decyzji, stawały się zgonie z prawem nienależne już po jej wydaniu, w wyniku naruszeń ze strony beneficjentów (wyraźnie stwierdzonych w późniejszych decyzjach).   Decyzje nakazujące zwrot płatności nawet bez wzruszania wcześniejszych decyzji przyznających daną płatność były więc w takich sytuacjach prawidłowe.   

Niestety  fatalnym efektem ubocznym wielu wyroków oddalających wspomniane wyżej zarzuty, jest utarcie się –  szczególnie po stronie organów ARiMR,  ale także po stronie niektórych Sądów  -  mylnego wniosku, że Agencja jest na podstawie art. 29 Ustawy z dnia z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w każdym przypadku uprawniona do nałożenia na beneficjenta w drodze decyzji obowiązku zwrotu tych, przyznanych beneficjentowi obowiązującą nadal decyzją, kwot płatności, które ARiMR uzna następnie za przyznane niesłusznie. 

W praktyce prawnej zaobserwować można ostatnio coraz częstsze przypadki, gdy organy ARiMR  wydają „z kapelusza” decyzje ustalające rolnikom obowiązek zwrotu przyznanych w przeszłości kwot płatności bezpośrednich, z uwagi na ich rzekomą nienależność, która wynikać ma  – tylko i wyłącznie – z ponownej oceny słuszności decyzji przyznającej daną płatność (na przykład w związku z powzięciem po kilku latach przekonania, że beneficjent stworzył sztuczne warunki do otrzymania płatności).  

Problem leży w tym, że do takiej, ponownej oceny nie dochodzi w wymaganym trybie, czyli w wyniku wznowienia postępowania albo stwierdzenia nieważności pozytywnej decyzji, lecz „odgórnie” - wyłącznie na podstawie kompetencji do ustalania wysokości kwot podlegających obowiązkowi zwrotu (art. 29 ustawy o ARiMR) oraz przepisów określających zasady przyznawania danej płatności.    

Taki sposób działania ze strony Agencji jest rażąco bezprawny, m.in. ze względu na jaskrawe naruszenie ugruntowanych w Konstytucji RP reguł postępowania administracyjnego,  niemniej jednak –   co jest szczególnie niepokojącym przypadkiem psucia prawa przez mało kompetentne składy sędziowskie -  spotkał się kilkakrotnie z pochopną aprobatą ze strony niektórych Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, co dodatkowo rozzuchwala i utwierdza w błędzie urzędników ARiMR.    Oczywiście adresaci takich bezprawnych decyzji zwrotowych nie muszą się im biernie poddawać, a w przypadku decyzji nakazujących zwroty na kilka lat „do tyłu” jest o co iść do Sądu.       Osobom  bliżej zainteresowanym opisanym problemem chętnie udzielę bardziej szczegółowych wskazówek na prive.    Pozdrawiam.

 

GreenConsult  -  Doradztwo Prawne w sektorze rolnym

 

[jaksiemasz]

Ja pier**le. Skąd się człowieku urwałeś? Każdy, nawet mało rozgarnięty wie, czym jest 5 letnie zobowiązanie i czym to skutkuje, a ty tu takie pierdy puszczasz. Chcesz jakiś kruczek znaleźć, żeby nie zwracać nienależnie pobranej kasy?.

Edytowane 28 Kwietnia 2020 przez jaksiemasz

[wojtal24]

To raczej reklama porad prawnych

[jaksiemasz]

Przeczytałem  post "Wrobieni w SMG". Brak słów. Nudzą się w tej kancelarii, czy co, że takie bzdury wymyślają? 

@green życzę udanego polowania. Darz bór😀

[green]

- AKTUALIZACJA  -

Witam ponownie

Temat obowiązkowych zwrotów środków unijnych pobranych z ARiMR wynikających z wydawanych przez Agencję decyzji o ustaleniu kwot nienależnie pobranych płatności robi od czasu poprzedniego postu w tym temacie prawdziwą „karierę”.    Nie jest tajemnicą, że oprócz słusznej potrzeby odzyskiwania płatności przyznanych z naruszeniem prawa, za wzmożoną aktywnością biur powiatowych w tym zakresie stoi też często chęć „wykazania się”, co skutkuje rozmaitymi ciekawymi przypadkami decyzji nieuzasadnionych, zarówno merytorycznie jak i formalnie.

Istnieje pełen wachlarz możliwych przyczyn naliczenia kwot nienależnie pobranych płatności, jednak w praktyce najczęstsze przypadki to niedokończenie, lub też niepełne zrealizowanie zobowiązania wieloletniego z programów PROW 2007-2013 czy PROW 2014-2020  (np. płatności rolno-środowiskowe,  płatności na zalesienie  itp.)  oraz dopatrzenie się przez organy Agencji sztucznego stworzenia warunków do uzyskania przez rolnika przyznanych w przeszłości środków.   

Niezmiennie aktualnym tematem jest opisana w poprzednim poście praktyka wydawania przez biura powiatowe decyzji o zwrocie – jako nienależnych - płatności, które przyznane zostały i dawno skonsumowane na podstawie prawomocnych i niewzruszalnych decyzji administracyjnych.  W przypadkach takich obowiązek zwrotu organy Agencji uzasadniają odmienną od przyjętej w „starych” decyzjach oceną okoliczności danego wniosku,  co jest jaskrawym naruszeniem podstawowej reguły zaskakującej ponownego rozstrzygania w tym samym przedmiocie.  

„Nowościami” ostatnich dwóch-trzech lat, na które chciałbym zwrócić uwagę rolników zainteresowanych tym tematem,  są:

-   nagminne próby obchodzenia przez organy ARiMR przepisów o przedawnieniu należności z tytułu nienależnie pobranych kwot;

-  ignorowanie przepisów wyłączających obowiązek zwrotu w przypadkach, gdy nienależność powstała na skutek błędu organu, o którym rolnik mógł nie wiedzieć;

-  próby nakładania obowiązku zwrotu za niedokończone programy od osób, które nie były ich beneficjentami, wyłącznie w oparciu o składane przez nie deklaracje ZAMIARU przejęcia zobowiązań,  do którego ostatecznie nie dochodziło.

Dysponujemy w chwili obecnej rozstrzygnięciami potwierdzającymi umyślne „naciąganie” lub wprost naruszanie prawa przez organy,  dążące do maksymalizacji przychodów ze ściąganych należności.    

Szczególnie interesujące i częste są przypadki manipulowania określonymi w przepisach unijnych zasadami obliczania terminów przedawnienia się roszczeń Agencji.    Regułą jest definiowanie każdej niemal nieprawidłowości,  która ma być przyczyną obowiązku zwrotu, jako nieprawidłowości ciągłej lub powtarzającej się,  co ma zasadniczy wpływ na datę przedawnienia.    Ponadto, do bardzo częstych należą przypadki tendencyjnej interpretacji momentu początkowego (data wystąpienia nieprawidłowości) i końcowego biegu terminu przedawnienia obowiązku zwrotu płatności pobranych nienależnie,  niezależnie od przyczyny nienależności.

Warto zatem uważnie  przyglądać  się  otrzymanym decyzjom ustalającym kwoty  podlegających obowiązkowi zwrotu nienależnie pobranych płatności.   

Użytkownikom forum, którzy zetknęli się z  powyższymi kwestiami i chcieliby uzyskać poradę, chętnie odpowiem na szczegółowe  pytania.

 

GreenConsult  -  Doradztwo Prawne w sektorze rolnym

[Gość]

Słyszałem ze nawet po zakończeniu młodego rolnika (5 lat od dnia wypłaty I raty) rolnicy są wzywani do zwrotów. Moje pytanie brzmi. Ile lat po zakończeniu młodego rolnika - ARiMR może domagać się jakiś zwrotów? Tzn jaki jest termin przedawnienia roszczeń i czy ma to związek z terminem wypłaty II raty płatności końcowej np. 5 lat po wypłacie II raty ARiMR nie może już domagać się zwrotów i nakładać sankcji.

[green]

Witam serdecznie

Ogólnie kwestię przedawnienia ewentualnych roszczeń ARiMR z tytułu nieprawidłowego wykonania premiowanych/dotowanych działań reguluje kilka zasad:

Zaczynając od końca - Upływ terminu przedawnienia następuje najpóźniej w dniu, w którym mija okres 8 lat (od powstania nieprawidłowości, o czym za chwilę) jeśli do tego czasu właściwy organ nie wymierzył kary, z tym że nie dotyczy to przypadków, w których postępowanie administracyjne zostało zawieszone.   To jest maksymalny okres przedawnienia.   Jednocześnie jeśli nieprawidłowość powstała w ramach programu wieloletniego - Młodego Rolnika jako część PROW trzeba do nich zaliczyć - to okres przedawnienia kończy się nie później niż w dniu ostatecznego zamknięcia programu.   Przykładowo w przypadku "Ułatwiania startu młodym rolnikom" z PROW 2007-2013 nastąpiło to w czerwcu 2016.

Natomiast podstawowy termin przedawnienia wynosi 4 lata od dnia powstania nieprawidłowości (nie jej wykrycia).    Dodatkowo trzeba mieć na uwadze, że w przypadku nieprawidłowości ciągłych lub powtarzających się czteroletni okres przedawnienia zaczyna biec dopiero od dnia, w którym nieprawidłowość ustała.   Dotyczy to generalnie głównie działań obejmujących coroczne wypłaty na rzecz rolnika, takich jak działania Rolno-środowiskowo-klimatyczne,  rolnictwo ekologiczne, Płatności na zalesienie gruntów rolnych  itp., natomiast w ciemno nie można wykluczyć, że interpretacja o ciągłości nieprawidłowości pojawi się także i w przypadku Młodego Rolnika.

Również kwestią potencjalnie spornych interpretacji w konkretnym przypadku będzie ustalenie momentu zaistnienia nieprawidłowości.  Generalnie powinno to być raczej nieprawidłowe działanie ze strony rolnika - np. złożenie nieprawidłowo udokumentowanego wniosku o płatność, ale doświadczenie mojej kancelarii pokazuje, że bardzo często Agencja utrzymuje, że za moment nieprawidłowości skutkującej zwrotem poczytywać należy moment wypłaty środków.

Oczywiście trzeba zawsze pamiętać, że bieg terminu przedawnienia ulega przerwaniu każdorazowo wraz z wydaniem przez Agencję dokumentów odnoszących się do postępowania w sprawie nieprawidłowości i zawiadomieniem o nim beneficjenta.

Odnosząc się do Pana pytania - wszystko zależy od tego, na czym polegać miałaby nieprawidłowość, będąca podstawą do zwrotu środków.  Jeśli miałaby to być klasycznie np. wypłata środków pomimo niewłaściwego udokumentowania poniesionych kosztów, to pięć lat po dokonaniu wypłaty dojdzie już najprawdopodobniej do przedawnienia.  Trzeba jednak pamiętać, że w Młodym Rolniku, jak i w innych działaniach inwestycyjnych - tak PROW 2007-2013, jak i PROW 2014-2020 - beneficjent jest zobowiązany do osiągnięcia i utrzymania określonych wskaźników przez okres wskazany w umowie dofinansowania projektu, tak więc nieprawidłowością może być na przykład stwierdzony w ramach kontroli brak ich osiągnięcia i utrzymania i wtedy to data końcowa okresu wskazanego w umowie może stanowić początek biegu przedawnienia.     Bardziej precyzyjnie odpowiedzieć można w odniesieniu do dokumentacji konkretnego przypadku.  W razie ewentualnych trudności zapraszam do kontaktu na priv.

Pozdrawiam

J.Szaban

 

GreenConsult  -  Doradztwo Prawne w sektorze rolnym

 

[Gość]

Czyli rozumiem ze agencja może wykryć nieprawidłowość i wszcząć postępowanie w sprawie zwrotu za młodego rolnika najpóźniej 4 lata od zakończenia programu. Bo te 8 lat to jest wtedy kiedy coś przerwie ten okres 4 letni np pismo o nieprawidłowościach i wtedy bieg przedawnienia biegnie na nowo ale Max czasu to 8 lat czyli dwukrotność tego czasu podstawowego. A jeszcze pytanie co do tego PROW 2007-2013 jak ktoś wziął młodego rolnika w 2012 roku to program mu się kończy w 2017 a Pan napisał ze okres przedawnienia z tego prow to czerwiec 2016. I jeszcze takie pytanie czy ktoś może wie kiedy kończy się ostatecznie prow 2014-2020 ?