Pszenica ozima

[yacenty 1886]

Pszenica ozima jest jedną z najważniejszych roślin stanowiących podstawę zaopatrzenia ludności w żywność. Jest czwartą rośliną, po trzcinie cukrowej, kukurydzy i ryżu, o największej światowej produkcji (w 2010 roku wyniosła ona ponad 650 milionów ton). Jednocześnie, wartość produkcji pszenicy plasuje ją na drugim miejscu na świecie, po ryżu.  W Polsce plon upraw pszenicy jest największy spośród wszystkich zbóż, a spośród roślin uprawnych wielkością ustępuje tylko plonom buraków cukrowych. W 2010 roku wielkość produkcji pszenicy, przeliczeniu na 1 mieszkańca kraju, wyniosła 246 kg. Zasiewy pszenicy obejmowały powierzchnię 2,1 mln ha (w tym 1,9 mln ha pszenicy ozimej), a zbiory wyniosły 9,4 mln ton. W 2009 roku Polska była 15 krajem na świecie i 4 w Unii Europejskiej pod względem wielkości produkcji pszenicy. Pszenicę można uprawiać na cele konsumpcyjne (do wyrobu mąk, kasz, makaronów, wypieku pieczywa i ciast) oraz paszowe. Pszenica ozima cechuje się dobrą zimotrwałością, znosząc dobrze mrozy do -18oC. Kluczowe dla prawidłowego rozwoju roślin, a w efekcie uzyskania dużego plonu, jest zapewnienie odpowiedniego zaopatrzenia pszenicy w wodę (co ważne, roślina dobrze korzysta z zapasów wody zimowej). Pszenica, ze względu na słaby rozwój systemu korzeniowego, jest zbożem o bardzo dużych wymaganiach glebowych. Najbardziej odpowiednie dla tej rośliny są gleby zasobne w składniki pokarmowe, o uregulowanych stosunkach wodnych, zaliczane przede wszystkim do I i II klasy bonitacyjnej. Możliwa jest też uprawa pszenicy na glebach klas IIIa, IIIb i IVa, a także – w niektórych przypadkach – IVb. Pod uprawę pszenicy nadają się gleby następujących kompleksów przydatności rolniczej: pszennego bardzo dobrego, dobrego, wadliwego i górskiego, żytniego bardzo dobrego, zbożowo-pastewnego mocnego i zbożowego górskiego. Jeśli pszenica uprawiana jest na glebach kompleksów o słabych parametrach, gleby te powinny być utrzymywane w dobrej kulturze. Gleby przeznaczone pod uprawę pszenicy powinny być systematycznie nawożone i wapnowane, prawidłowo uprawiane i pozbawione chwastów. Optymalna wartość pH gleby wynosi 6,6-7,2, ale możliwa jest uprawa na glebach o wartości pH 6,0-6,5. Nieodpowiednie dla pszenicy są gleby lekkie, podmokłe, zimne i kwaśne.