Hiszpańska Sjesta

Pod koniec czerwca br. doradcy żywieniowi Blattin mieli okazję szkolić się w Hiszpanii. Wyjazd obejmował między innymi zwiedzanie hiszpańskich gospodarstw oraz szkolenia teoretyczne z zakresu żywienia prowadzone przez dr Alexa Bacha z ośrodka badawczo-naukowego IRTA oraz Jerzego Kosieradzkiego z American Soybean Association. Z szybkiej rewizji terenowej okazało się że Polskie i Hiszpańskie rolnictwo ma ze sobą wiele wspólnego…

Cena mleka 0,34 € za litr

Ceny mleka w Hiszpanii kształtują się w granicach 0,34 € za litr w skupie i wahają się w poszczególnych regionach, najwyższa jest w Valencjii i wynosi 0,35 €, natomiast najniższa jest w Baleares, tylko 0,30 €. W 2008 roku Hiszpania zajmowała czwarte miejsce w Unii Europejskiej pod względem liczby bydła, oraz ósme miejsce za Polską i Irlandią w liczbie krów mlecznych (0,9 miliona sztuk). Ponad 97 procent krów to rasa Holsztyńsko- Fryzyjska. Roczna produkcja mleka to 6,5 mld ton, natomiast roczna konsumpcja to 10 mld ton. Pozostała ilość brakującego mleka jest importowana z Francji i Niemiec. Wielkość stad jest bardzo zróżnicowana i waha się od 24 (region Galicia) do 208 krów w stadzie (region Muricia), w 65% roczna kwota mleczna w gospodarstwie nie przekracza 200 tyś. Według Alexa Bacha nie do końca przemyślaną decyzją rządu Hiszpańskiego było przyznawanie kwoty mlecznej dla gospodarstw produkujących 140 tyś litrów surowca rocznie, ponieważ tam opłacalność produkcji pozostała na niskim poziomie. Najwyższa wydajność mleczna krów jest w okolicach Madrytu i wynosi ponad 10 tyś litrów, natomiast najniższa jest we wspomnianym rejonie Muricia – tylko 5400 litrów.



Typowe hiszpańskie gospodarstwo

W trakcie naszego pobytu mieliśmy okazję zwiedzić zarówno gospodarstwa mleczne, te nastawione na bydło opasowe oraz jedną odchowalnię jałówek hodowlanych. Na pierwszym odwiedzonym gospodarstwie nie małym szokiem było dla nas utrzymywanie 282 krów na 35 hektarach. Krowy były utrzymywane w systemie wolnostanowiskowym, legowiska dla krów ścielone trocinami, podziała na dwie grupy laktacyjne (powycieleniowa i powyżej 70 dnia laktacji).

Posadzki dla krów były samospławialne, woda spłukiwała posadzkę dwa razy w ciągu dnia, jednocześnie chłodząc przy okazji krowy.



Na gospodarstwie zamontowany był separator do gnojowicy, który oddzielał separat od wody i umożliwiał jej krążenie w zamkniętym obiegu przez 3 miesiące.

Ciekawostką było pojenie cieląt mlekiem pełnym do 75 dnia życia i utrzymywanie indywidualne do 40 dnia, ponadto do 6 miesiąca cieliczki otrzymywały tylko sypką paszę treściwą oraz sieczkę ze słomy jęczmiennej.




Dawka pokarmowa dla krów była bilansowana według stosunku białka do energii.
Kiszonka z kukurydzy 22 kg ( 44%)
Kiszonka z trawy 10 kg ( 20,24%)
Pasza pełnoporcjowa 2,32 kg ( 4,7%)
Śruta kukurydziana 3,20 kg ( 6,41%)
Śruta rzepakowa granulat 5,4 kg ( 10,91%)
Młóto browarniane 4 kg (8,09%)
Słoma jęczmienna 1,2 kg ( 3,81%)
Śruta sojowa 0,65 kg (1,32%)

Tab. 1 Przykładowa dawka TMR dla krów w laktacji.





Bawełna na stole paszowym...

W drugim odwiedzonym gospodarstwie rodzinnym było 680 krów dojnych, właściciele zaczynali od czterdziestu sztuk. Krowy dojone trzykrotnie w ciągu dnia, łącznie czas doju to 22 godziny. Krowy po porodzie do 50 dnia karmione jedną dawką TMR, rozcieńczoną sieczką ze słomy. Średnia wydajność za laktację 305 dniową to 11 tyś, mleko o parametrach 3,5% tłuszczu i 3,2% białka, LKS poniżej 200 tyś. W dawce pokarmowej znajdowało się 8 kg nasion bawełny, która stanowiła źródło białka (zawartość 30%), tłuszczu 20% oraz włókna 30%. Jakość oraz strawność białka bawełny mieści się pomiędzy białkiem sojowym a rzepakowym. W dawce nie było sianokiszonki z traw, natomiast był dodatek siana z lucerny w ilości 2 kg.

Obory wolnostanowiskowe, legowiska z matami ścielonymi trocinami.





W upalne dni krowy chłodzone były wentylatorami oraz wodą spływającą po dachu.

Procent brakowania krów na poziomie 30 %, średnia długość przebywania krów w stadzie to 2,2 laktacji. Krowy o wydajności poniżej 25 litrów na dzień i niecielne – brakowane ze stada, warunek ekonomicznej opłacalności produkcji.

Odchowalnie jałowizny – pomysł na specjalizację gospodarstw



Tygodniowe cieliczki przywożone były raz w tygodniu z siedmiu okolicznych gospodarstw. Ferma była w stanie pomieścić około 2000 sztuk. Koszt odchowania takiej jałówki do momentu oddania z gospodarstwa to około 1900 € (w wieku 21 miesięcy i w 7 miesiącu cielności). Pierwsze 3 miesiące utrzymania były najdroższe ze względu na preparaty mlekozastępcze, dziennie około 4,5 € , powyżej 3 miesiąca 2,9 € na zwierzę. Po przyjeździe na gospodarstwo zwierzęta były ważone, badane przez lekarza weterynarii oraz przepajane były preparatem elektrolitowym. Gospodarstwa z których pochodziły jałóweczki objęte były identycznym programem szczepień profilaktycznych krów. Cielęta odpajane dwukrotnie w ciągu dnia preparatem mlekozastępczym w ilości 4 litrów na raz.

Cielęta miały stały dostęp do wody oraz sypkiej paszy starterowej. Celem było osiągnięcie masy ciała 100 kg w 3 miesiącu życia. Średnie przyrosty za cały okres odchowu pomiędzy 800-850 g. Od 140 kg jałówki przesuwane były do grupy żywionej dawką TMR, ta sama dawka do momentu inseminacji. Pierwsze krycie w wadze 330kg, wysokość w krzyżu 130 cm, wiek około 13 miesięcy. Po 13 miesiącu życia jeżeli nie wystąpiła naturalna ruja jałówka była synchronizowana. USG wykonywane 4 razy – w 28 dniu, 42, 100 i 200 dniu ciąży. Zużycie nasienia to 2 słomki na skuteczną inseminację. Waga wyjeżdżających z gospodarstwa jałówek wahała się pomiędzy 550-580 kg (na dwa miesiące przed wycieleniem). Na 100 sztuk przywiezionych zwierząt 88 z nich wracało do gospodarstwa cielnych. Śmiertelność i brakowanie w skali roku na poziomie 6%. Średnia wydajność mleczna od tak odchowywanych jałówek wynosiła 10 tyś litrów mleka.

Pożegnanie z Hiszpanią
Na początku lipca żegnając się z upalną Hiszpanią szkoda było opuszczać ten piękny i sprzyjający wakacyjnym podróżom klimat. Wzbogaceni o nowe doświadczenia oraz wiedzę powróciliśmy do kraju przywożąc ze sobą miłe wspomnienia oraz ciekawe pomysły podsunięte rozwiązaniami podpatrzonymi u hiszpańskich rolników.