Przełom w hodowli bydła mlecznego

Zaledwie kilka lat temu dokonała się prawdziwa rewolucja w hodowli bydła mlecznego. Z momentem praktycznego zastosowania markerów genetycznych w selekcji bydła mlecznego zmianie uległy całe ważniejsze programy hodowlane na świecie w formie, w jakiej istniały one przez lata, czyli opierające się na jakości córek. Zmiana ta dotyczy przede wszystkim czasu oczekiwania na wycenę wartości hodowlanej. Selekcja genomowa pozwala sprawdzić zestaw markerów genetycznych zwierzęcia i sprawia, że jego wartość hodowlaną można oszacować już w kilka dni po urodzeniu (a nawet przed urodzeniem na etapie zarodka), nie czekając, aż urodzone w wyniku inseminacji córki ukończą laktację. Przyśpiesza to postęp hodowlany co najmniej dwukrotnie.

Zasługi SHIUZ Sp. z o.o. w Bydgoszczy we wprowadzaniu wyceny genomowej w Polsce.

Prawie wszystkie kraje o wysokiej kulturze hodowlanej wykorzystują markery genetyczne w programach hodowlanych, kwalifikując na podstawie genomu jałówki, jako matki buhajów i użytkując ojców buhajów mających wyłącznie wycenę genomową. W większości krajów europejskich, USA czy Kanadzie nasienie buhajów ocenionych tylko genomowo zostało już kilka lat temu dopuszczone do obrotu i obecnie udział tego nasienia w sprzedaży przekracza 50% a w niektórych jak Francja, Holandia nawet 65%.

Wdrożeniem w Polsce nowej technologii jaką jest selekcja genomowa, SHiUZ w Bydgoszczy zajęła się w roku 2007, mimo przewidywanych ogromnych nakładów finansowych, jakich to wymagało. Zakupiono całą aparaturę do genomowania, dzięki której powstała baza referencyjna oparta na 4000 buhajów.

W ścisłej współpracy z instytucjami naukowymi, SHIUZ Bydgoszcz stworzyła w 2008 roku konsorcjum MASinBULL. Dzięki pracy konsorcjum, Polska znalazła się w elitarnej grupie zaledwie 7 państw, które przeszły tzw. test walidacyjny, potwierdzający poprawność obliczeń wyceny genomowej oraz ich wysoką jakość. Działalność konsorcjum była finansowana przede wszystkim przez SHiUZ Sp. z o.o. bez wsparcia ze strony Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi czy innych instytucji rządowych ale przede wszystkim bez wsparcia krajowych spółek inseminacyjnych, które tym tematem nie były totalnie zainteresowane. Dlatego uzyskane wyniki to niewątpliwy sukces i nie dający się przecenić wkład w rozwój polskiej hodowli bydła. Na przestrzeni ostatnich lat MassinBULL przekształciło się w konsorcjum Genomika Polska, do którego na wniosek SHiUZ weszły wszystkie krajowe spółki inseminacyjne. Krokiem milowym na polskiej drodze do światowej hodowli był dzień 26 października 2012, kiedy to Genomika Polska została przyjęta do europejskiego konsorcjum EuroGenomics. Dało to całej Polsce olbrzymią szansę dołączenia do czołówki europejskiej, jeśli chodzi o postęp w doskonaleniu bydła mlecznego.

Konkretne korzyści

Hodowca odczuje korzyści z zastosowania wyceny genomowej przede wszystkim w spadku cen inseminacji i nieporównywalnie szybszym postępie hodowlanym dzięki dostępowi do najmłodszej, precyzyjnie sprawdzonej genetyki.

Poza tym, genomika zapewni lepszy wybór jałowic na remont stada, wykrywanie nowych rodzin krów i, co bardzo ważne, spowolnienie wzrostu inbredu.

Młode buhaje urodzone w oborach hodowców w ramach programu hodowlanego także posiadają wycenę genomową, a najsłabsze z nich nie zostają zakupione przez Spółkę. W efekcie do tradycyjnego testu na córkach trafiają już tylko najlepsze osobniki - to korzyść dla hodowcy, bo kupuje materiał sprawdzony.

Dla SHIUZ Bydgoszcz genomika oznacza obniżenie kosztów ponoszonych dotąd na utrzymanie buhajów. Dzięki selekcji genomowej będziemy mogli zakupić w ciągu roku 40-50 najlepszych buhajów już z wyceną genomową i skierować je bezpośrednio do produkcji nasienia i do oferty handlowej.

Uczymy się od bardziej zaawansowanych krajów, co oznacza nowoczesna hodowla bydła i uzyskujemy w tej nauce bardzo dobre rezultaty. Wszystkie nasze buhaje oczekujące na wycenę tradycyjną (na córkach) posiadają już genomową wartość hodowlaną i gdy tylko zaistnieje możliwość prawna wykorzystania rozpłodników genomowych, automatycznie nasze buhaje wejdą do oferty handlowej. Mamy nadzieję, że nastąpi to jeszcze w tym roku i wkrótce dołączymy do światowej elity hodowlanej. W ramach współpracy z firmą Genes Diffusion przygotowane są już do użycia w Polsce młode buhaje genomowe pochodzące po młodych ojcach genomowych - użycie tych buhajów powinno dać dużą przewagę w postępie hodowlanym w porównaniu do innych spółek unasieniania. Aktualnie pracujemy nad możliwością zaimportowania nasienia młodych buhajów genomowych ze wszystkich najlepszych firm europejskich i amerykańskich celem użycia do inseminacji i embriotransferu najlepszych jałowic w Polsce. W tym celu opracowany został program naukowy we współpracy z PFHB i PM oraz pod egidą UWM w Olsztynie, zatwierdzony przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Nie boimy się zmian. Wręcz przeciwnie – czekamy na nie z niecierpliwością, bo do wprowadzenia wyceny genomowej jesteśmy świetnie przygotowani. A wszystko to po to by nasi partnerzy – hodowcy byli cały czas w światowej elicie hodowlanej.

Więcej o SHIUZ na www.shiuz.pl